شيرين بيان : Glycyrrhiza glabra L. از تيره Papilionaceae
خواص و کاربردها:
شيرين‌بيان، گياهي است دارويي که استفاده‌هاي زيادي در صنايع غذايي و دارويي دارد. اين گياه داراي خواص مفيد فراواني براي کمک به درمان بيماري‌هاست، البته عوارض جانبي نيز دارد که هنگام مصرف بايد به آن توجه شود. در بسياري از نقاط دنيا به ويژه اروپا از آن به عنوان طعم‌دهنده استفاده مي‌شود.
ريشه و ساقه زيرزميني اين گياه داراي خواص دارويي فراواني است. مهم ترين و شناخته شده ترين استفاده شيرين بيان در پزشکي کمک به درمان بيماري‌هاي دستگاه گوارش است.
اين گياه به دليل داشتن ماده موثره اي به نام «اسيد گليسيرينيک» در درمان زخم هاي گوارشي، به ويژه زخم معده، اثني عشر و نيز التهاب معده (گاستريت) موثر است.
مطالعات نشان داده است شيرين بيان داراي خواص ضدهليکوباکترپيلوري است که اين يافته نيز مويد مفيد بودن اين گياه براي کمک به درمان ناراحتي هاي گوارشي است.
مصرف حدود نصف قاشق غذاخوري شيرين بيان قبل از غذا به رفع سوءهاضمه، نفخ، ترش کردن و يبوست کمک مي کند.
شيرين بيان داراي خاصيت خلط آوري است و نوشيدن دم کرده پودر ريشه شيرين بيان به درمان سرفه‌هاي مزمن، کاهش خلط، کاهش علائم سينوزيت و برونشيت کمک مي‌کند.
ريشه اين گياه داراي خاصيت ضدميکربي و ضدالتهابي است و باعث مي‌شود شيرين بيان بتواند به کاهش التهاب لثه کمک کرده و در جلوگيري از پوسيدگي دندان‌ها نيز مفيد باشد.
امروزه خميردندان ها و محلول‌هاي شست وشوي دهاني زيادي با استفاده از اين گياه توليد مي شود حتي غرغره دم کرده ريشه شيرين بيان براي درمان زخم و آفت هاي دهاني نيز توصيه مي شود. استفاده از قرص مکيدني آن نيز براي کاهش التهاب گلو و دهان مفيد است.
به دليل خاصيت ضدويروسي اين گياه استفاده از آن در درمان تبخال و زونا نيز مي تواند کمک کننده باشد.
شيرين بيان به دليل داشتن فلاونوئيدها خاصيت ضدالتهاب و ترميم کنندگي زخم دارد بنابراين استفاده از محلول آن به صورت موضعي مي تواند به کاهش التهابات پوستي و درمان زخم ها کمک کند.
مصرف شيرين بيان مي تواند در بيماراني که از بيماري‌هاي روماتيسمي از جمله آرتريت روماتوئيد يا التهاب مفصل رنج مي برند نيز مفيد باشد. نوشيدن دم کرده ريشه آن به دليل خاصيت مدر در رفع سنگ‌هاي ادراري نيز موثر است. شيرين بيان در کاهش گرفتگي و اسپاسم هاي عضلاني نيز کاربرد دارد. البته مصرف طولاني مدت و مقدار زياد شيرين بيان توصيه نمي شود. بهتر است از مصرف مداوم و طولاني‌تر از شش هفته شيرين بيان خودداري کرد، زيرا ممکن است باعث تحريک غدد فوق کليه و ترشح آلدسترون و افزايش فشار خون شود.
در بيماراني که دچار فشار خون بالا، نارسايي قلبي، آريتمي قلبي، بيماري‌هاي کليوي، هپاتيت و سيروز کبدي هستند نيز بايد شيرين بيان را با حتياط و تحت نظر پزشک استفاده کرد.
بهتر است در دوران بارداري از مصرف شيرين بيان خودداري کرد.